'All She Wants to Do Is Dance', Playground 2023, M Leuven, ©Robin Zenner
Playground Festival 2023 – STUK & M Leuven - Natalie Gielen
Speelruimte
Het jaarlijkse Playgroundfestival in Leuven presenteert multidisciplinair werk op het raakvlak tussen podium en beeldende kunsten. Natalie Gielen zag drie performances waarin lichamelijkheid op uiteenlopende manieren centraal staat. Scenography Exercises door Jivan van der Ende en All She Wants to Do Is Dance door Judith Van Oeckel tornen in museum M Leuven respectievelijk aan de logica van de museale ruimte en de kunsthandel, en in de labozaal van STUK geeft Luísa Saraiva in Tirana speelruimte aan de lucht in vrouwelijke lichamen: van adem tot ongeremd lied.
(...)
EIGENAAR VAN EEN FALEND LICHAAM
In All She Wants to Do Is Dance verwordt het lichaam van choreografe, performer en danseres Judith Van Oeckel eveneens tot een artefact, maar aanvankelijk op een eerder subtiele manier. Een muziekstandaard staat in een stille, lege museumruimte. Plechtig komt Fae Felis binnengewandeld in donker kostuum, in een hoek staat Van Oeckel in een aansluitende, lange witte jurk. Sfeer: die van een formele opvoering. Je zou haast rode pluchen zetels verwachten in plaats van het tegen muren leunend en op de grond zittend publiek. Felis start met het voorlezen van een korte biografie van Van Oeckel. Als kind volgde ze al dansopleidingen, om uiteindelijk een professionele danscarrière uit te bouwen. Ondertussen staat Van Oeckel er onbewogen naast. Droog vermeldt Felis dat een infectie tot chronische migraine leidde, die haar het dansen onmogelijk maakt. ‘How to perform freely and with passion, bypassing the live aspect?’
Terwijl Van Oeckel heen en weer wiegt, haar lichaam lijkt op te warmen, legt Felis uit dat de danseres enkel nog micro-choreografieën kan uitvoeren, die ze filmt en vervolgens minutieus beschrijft. Vandaag zal ze opnieuw een poging doen om te dansen. De bewegingen die ze brengt mogen door anderen nog worden uitgevoerd, maar zelf zal ze die na vandaag niet meer dansen.
Wat volgt is een opeenvolging van verschillende micro-choreografieën, die telkens door Felis worden aangekondigd met ‘Movement …’ plus een nummer, als artefacten uit een catalogus. Terwijl Van Oeckel danst – een bewegingstaal die zowel aan klassieke als hedendaagse dans refereert, beschrijft Felis de bewegingen vanuit de ik-persoon, zoals zij ze heeft vastgelegd: het optillen van een arm, het buigen van een knie, een draaibeweging met de heup. Af en toe wordt daarbij ook de fysieke ervaring van pijn droogjes weergegeven: ‘I feel pressure radiating from my neck to my forehead’.
Het gebruik van eerste persoon enkelvoud in combinatie met het voorlezen van de bewegingspartituur door Felis, versterkt het gevoel dat Van Oeckel niet langer de eigenaar van haar eigen choreografie is. Het dringt genadeloos tot je door: dit is de opvoering van een fysiek vermogen dat is verdwenen, een performance van verlies. Wanneer Felis enkel nog nieuwe bewegingen aankondigt en verder zwijgt, danst Van Oeckel verder tot ze zich uiteindelijk frontaal naar het publiek draait en stilstaat. Het duo buigt, en er weerklinkt applaus.
“All She Wants to Do Is Dance kapitaliseert ongeluk in plaats van succes, en belicht op die manier de socio-economisch precaire situatie van een danser.”
In de aanpalende exporuimte danst Van Oeckel echter verder, op drie flatscreens. Je kan haar beschrijvingen horen in koptelefoons. Verder staat er een glazen vitrine, zo subtiel opgesteld dat je ze bijna voorbijloopt. De daarin tentoongestelde contracten stipuleren een overeenkomst tussen de kunstenares en een potentiële kunsthandelaar over de verkoop van een beweging. Van Oeckel zal de beweging nooit meer uitvoeren volgens het contract. Zo krijgt de performance een transactionele bijklank: dit is kunsthandel.
‘Ownership is the most intimate relationship that one can have to objects, never is that more evident than in being the owner of a sick body’ zo citeert Sinéad Gleeson Walter Benjamin in haar essay ‘A Different Kind of Healing’ in Frieze. All She Wants to Do Is Dance kapitaliseert ongeluk in plaats van succes, en belicht op die manier ook de socio-economisch precaire situatie van een danser. Dankzij de slimme vondst behoudt Van Oeckel de controle over haar bewegingen: ze blijft kunstenaar. Tegelijkertijd geeft haar werk een interessant mogelijk antwoord op pertinente vragen over het medium dans: hoe kan je een efemere kunstvorm bewaren en reactiveren? Wat blijft er over van een choreografie als de uitvoerder wegvalt?
(...)
Volledige recensie: https://e-tcetera.be/playground-festival-2023-stuk-m-leuven/
Down, strip, extend - veel speelplezier bij Playground 23, 21.11.2023 | REVIEW - An-Katrien Callebaut
Playground in Leuven begeeft zich jaarlijks graag tussen white cube en podium, waar de artistieke conventies van hun voetstuk worden gelicht en met een enorme energie en speelplezier nieuwe domeinen worden verkend. An-Katrien Callebaut bezoekt voor ons de editie van dit jaar en raakt een daglang niet uitgegekeken.
(...) Het programma in M Leuven bestaat uit tijdelijke ingrepen, films, scenografie en korte performances verspreid over het museum en zijn doolhof aan zalen. Het ene moment doorkruis ik de overzichtstentoonstelling van Dieric Bouts, die momenteel in Leuven loopt tot 14.01.2024, het andere moment lokken harde beats me naar een felverlichte ruimte waar dansers hun lichamen tot het uiterste drijven. Playground mengt de twee groepen, performer en bezoeker, waardoor het museum uitgedaagd wordt om zijn ruimte open te breken. De White Cube wordt een podium.
Ook voor kunstenaars draagt Playground opportuniteiten met zich mee. Zo hoopt Judith Van Oeckel enkele van haar micro-choreografieën te verkopen aan het publiek. Drie beeldschermen tonen de verschillende dansen, terwijl de geluidsfragmenten uitgebreid de bewegingen beschreven. In de vitrine ligt de overeenkomst voor overdacht te wachten op een handtekening. All She Wants to Do Is Dance (2023) lijkt op het eerste zicht een slimme manier om performance te institutionaliseren en conserveren, maar het ontstaansverhaal is complexer en emotioneel. Judith Van Oeckel heeft namelijk chronische migraine, waardoor ze haar korte danscarrière reeds heeft moet opgeven. Via de microbewegingen tast ze de beperkingen van haar lichaam af in een soort laatste opvoering. De performance zelf lijkt op een veiling, waarbij een veilingsmeester statisch de nummers afroept met de bijhorende uitleg per choreografie. Simultaan voert Van Oeckel de passen minutieus en traag uit. Het is een kwetsbare opvoering en de sfeer in de zaal voelt beladen. ‘Pressure intensifies in my head’ vertelt de veilingmeester in naam van Van Oeckel.
Ik raak in een tweestrijd over de overdacht van haar microchoreografieën: als ik haar bewegingen zou kopen, dan kan ik haar ontlasten van haar pijn en haar legacy bewaren. Anderzijds, wringt het geheel, want het gaat om delen van haarzelf; haar onderzoek naar de limieten van haar lichaam; jaren van dromen en streven; haar communicatiekanaal. Tegen het einde van de performance viel de spreker stil en versnelde Van Oeckel haar bewegingen tot een geluidloze laatste dans. (...)
Volledige recensie: https://www.metropolism.com/nl/reviews/51030_down_strip_extend_veel_speelplezier_bij_playground_23
'All She Wants to Do Is Dance', Playground 2023, M Leuven, ©Robin Zenner